Alle Bøger

“Zorlastirmayin kolaylastirin. Sevdirin, nefret ettirmeyin…” – Hadis-i Serif

Hatice Kubra Tongar, Cocuklarimiza nasil bir anlayisla, ne zaman, hangi yontemlerle, zorlamadan, sevdirerek ve oyunlar oynayarak nasil din egitimi verecegimizi adim adim anlatiyor.

Insanligin hidayet rehberi olan Kur’an-i Kerim, Allah tarafindan yirmi uc yil boyunca asama asama olarak Hz. Muhammed’e (s.a.s.) indirilmistir. Kur’an kelam ve mana olarak insanlari hidayete cagirmaktadir. Kur’an-i Kerim’i hatasiz ve duzgun okumayi saglayan tecvid ilmi, tüm yonleri ve kurallariyla uzerinde durulmasi gereken cok onemli bir ilim olma ozelligi tasimaktadir. Kur’an-i Kerim’in Tecvidi isimli bu kitap, Turkiye’de alaninda kapsamli sekilde yazilmis sayili kitaplardandir. Kitapta, Kur’an hakkinda verilen tanitici bilgiler, abdest, istiaze ve besmele konularindan sonra tecvid ilmi konulari genel hatlariyla ve orneklendirmelerle anlasilir bir uslup kullanilarak islenmektedir. Bazi ilahiyat fakultelerinde ders kitabi olarak okutulan bu eser, MEB Talim ve Terbiye Kurulu’nun karari ile Imam-Hatip Liseleri icin yardimci ders kitabi olarak da kabul edilmistir.

Arapcada, genel anlamiyla dogruluk ve gerceklik olan “sidk”, yalan ve hakikat disi manalarina gelen “kizb”in karsiti olarak kullanilmaktadir. Dogruluk, gecmis, gelecek ve ana yönelik olarak söz ve eylemlerdir. Dogrulukta, dogrudan dogruya eylem ve söylem iliskisi bulunmaktadir. Buna göre haber ve bilgi verilen husus ile haber veren kimsenin niyet ve söylemi arasinda hakiki bir bag ve gerceklik payi olmalidir. Eger bu iliski gerceklemezse tam bir dogruluktan bahsetmek mümkün olmayacaktir. Arap dili literatürde yer alan ve sidk köküyle baglantili olarak kullanilan, “sadekahu’l-hadis” ona dogruyu haber verdi manasina gelmektedir ki burada sözün dogrulugu mevzubahistir. Yine Arapcada “raculun sadukun” cümlesi, üst düzeyde ve gercekci olarak dogru kisi manasini icermektedir. Vakiada gercekligi ifade eden, “sadeka fi’l-kital”, savasi geregi gibi gerceklestiren ve hakkiyla savasan kimse manasina gelmektedir. Öte yandan “siddik” kelimesi, dogrulukta ileri düzeyde olan, yalan söyledigi görülmeyen, dogrulugu karakteriyle özlestirdigi icin onu aliskanlik haline getirerek, aksini asla düsünmeyen, sürekli gercegi tasdik eden, sözüyle özü bir olan kimse demektir. Bu ise insanin fitratina uygun hareket etmesi anlamina gelmektedir.
Dogruluk manasindaki sidk kelimesinden türeyen “sadakat ve musadaka”, dostluk kurmak anlaminda olup sadakat, sevgi eksenli ve dostluk merkezli inanc ilkelerine sahip olmaktir. Bu dogrultuda din ve inancta, askta, toplumsal iliskilerde gercekligin yansimasi ancak sidk ile mümkündür. Ayni kelimeden türeyen “sadik” ise gercekci arkadas ve dost manasini ihtiva etmektedir. Sidk kelimesinden türeyen “masdak” da ciddiyet, saglamlik, dayaniklilik manalarini icermektedir. Insanlarin yaratilislarinda ana hedeflerden olan bir isin hakikatini ögrenmek ve gercegi elde etmek, “misdaku’l- emr” cümlesiyle ifade edilmektedir. Bu ise insanin tüm yasaminda sahip olmasi ve ideal olarak bulunmasi gereken bir niteliktir. Öte yandan “sadk” kelimesi cesaret, sebat, dayaniklilik gibi olumlu olguları ifade etmek icin kullanilirken, bir kimsedeki övgüye layik sifatlar yaninda maddi ve manevi olarak her nesnedeki olgunluk anlamlarini da kapsamaktadir. Islami literatürde bir ibadet olarak degerlendirilen “sadaka” ise infak edilen, müminin Allah rizasini gözetmek ve O’nun inayetini kazanmak amaciyla ihtiyac sahiplerine verdigi seydir.
Kelime kökeni itibariyla dogruluk, gerceklik ve samimiyet anlamlarini tasiyan sidk, Kur’an ve sahih hadislerde yer alan bir terimdir. Allah’in tasvip ettigi, Hz. Peygamber’in önemsedigi ve müminlere yönelik bir buyruk olarak degerlendirilen terim, müminin tüm yasaminda sahip olmasi gereken bir özelliktir. Zira bunun karsi anlamlisi olan ve yalan, gercek disilik gibi manalari iceren kizb, küfre ait bir sifat olarak degerlendirilmektedir. Dogruluk, gerceklik ve ictenlik, dünya ve ahiret hayati icin bir gereklilik oldugundan dolayi, Kur’an ve sahih hadislerle özenle vurgulanmistir.

Insanoglu varolusunu arayislariyla, kesifleriyle idame ettirmektedir. Oncelikli kesfetmek istedigi, arayip bulmaya calistigi kendisidir. Bu kesif yolculugunda bireye mutluluk, huzun, sevgi, ofke gibi bircok duygu eslik etmektedir. Her duygu o duyguya eslik eden dusuncenin bir urunu olarak ortaya cikmaktadir. Bir baska ifadeyle bireyin dusunce tarzi duygularini etkilemektedir. Mutluluk duygusu da bir tasavvurun yansimasidir ve kaynagina gore sekillenmektedir. Kur’an’in mutluluk tasavvuru insasina yonelik tavsiyelerini anlamak ve aktarabilmek icin gerceklestirdigimiz calismamizda, Kur’an’in mutluluk perspektifi butuncul bir bakis acisiyla degerlendirilmekte ve okuyucuya detayli bir sekilde sunulmaktadir. Oncelikle mutlulugu tanimi, tarihi anlatilmakta, tasnifi yapilmakta, biyolojik, psikolojik ve sosyolojik yonleri ortaya koyulduktan sonra Kur’an’in formulize ettigi mutluluk anlayisi derinlemesine aciklanmaktadir.

Kur’an hukuki alanla ilgili bir takim duzenlemelere yer verdigi gibi, ahlak alaninda da bazi ilke ve prensiplere yer vermistir. Onun ahlakla ilgili serdettigi bu esaslarin oldukca yogun bir sekilde bulundugu surelerden birisi de Lokman Suresi’dir. Gorebildigimiz kadariyla soz konusu sure, sirk unsurlarindan arinarak tevhide gonul vermis, yaratanina, ana-babasina ve insanlara karsi saygili, sorumluluk bilinci tasiyan, namazini hakkini vererek kilip, zekatini veren, insanlari daima iyiye ve guzele sevk edip kotuluklerden alikoyan, basina gelen her turlu bela ve musibete gogus geren, kibir, gurur ve kendini begendik gibi kotu sifatlardan uzak durarak soz ve davranislarinda olculu ve dengeli hareket eden bir insan profili ortaya koymaktadir. Bu yuzden egitim ve terbiyede Lokman Suresi’ndeki bu prensipleri esas alip, insani buna gore sekillendirmek hem birey hem de toplum acisindan bir kazanc sayilabilir.