Litteratur

“Eşim Almanya’ya gidiyorum dediğinde hiç ses etmedim. Adını ilk defa duyuyordum. Yolculuk trenle üç gün sürüyor dediği o an anladım. Demek benden bu kadar uzağa gidiyordu.”

“Eşimden bant gelmiş, bütün ev teybin başındayız. Eşim bantta ‘iyisiniz inşallah’ diyor, bütün ev ‘iyiyiz iyiyiz’ diyor. ‘Köye kar inmiştir’ diyor, herkes ‘indi indi’ diyor. En son anasını, babasını herkesi andı, kalanlara da hasretle selam ederim dedi. İşte o kalan bendim.”

“Bazı aileler vardır hani, çok önemsenmezdi. Ama her bayram kapınızı çalar, az oturup giderdi. Biz işte o aileydik.”

“18 yıl Essen’de çalıştık ama adres sormadan bir yeri bulamıyorduk. Biz hep şehrin altını gördük, üstünü görmedik ki bilelim.”

“O zamanlar tek firma vardı, o götürüyordu cenazemizi memlekete. Ama hafta sonu kapalıydı. Biz de ne yapalım, inşallah hafta içi ölürüz diyorduk.”

George Orwell’in kült kitabı Bin Dokuz Yüz Seksen Dört, yazarın geleceğe ilişkin bir kâbus senaryosudur. Bireyselliğin yok edildiği, zihnin kontrol altına alındığı, insanların makineleşmiş kitlelere dönüştürüldüğü totaliter bir dünya düzeni, romanda inanılmaz bir hayal gücüyle, en ince ayrıntısına kadar kurgulanmıştır. Geçmişte ve günümüzde dünya sahnesinde tezgâhlanan oyunlar düşünüldüğünde, ütopik olduğu kadar gerçekçi bir romandır Bin Dokuz Yüz Seksen Dört. Güncelliğini hiçbir zaman yitirmeyen bir başyapıttır; yalnızca yarına değil, bugüne de ilişkin bir uyarı çığlığıdır.

Reşat Nuri Güntekin 1928 yılında yayınlanan bu eserinde; çalışkan başarılı fakat zaaf gösterenlere karşı acımasız olan Zehra Öğretmen ile babası Mürşit’in bakış açılarından dramatik yaşam öykülerini anlatıyor. Yazar, cumhuriyet öncesinde yeni mezun, idealist genç bir mülkiyelinin iş ve sosyal yaşamdaki çatışmalarını ve uyumsuz ilişkilerini anlatırken, dönemin memuriyet yaşamına, köhne yapısına ait önemli ipuçları da veriyor. Şehirden kasabalara sürüklenirken, ardında birer birer ilkelerini de bırakan genç adam hatalı bir evlilikle korkunç bir sona doğru sürükleniyor. Acı ve sefaletle dolu ortamdan tesadüfle sadece kızı Zehra’yı kurtarabiliyor. Acımak; aile içi ilişkileri ve sorumluluklarını, adeta ders verir gibi gözler önüne seriyor.

Balıkçılar, sünger avcıları, dalgıçlar, gemiciler… Halikarnas Balıkçısı hikâye ve romanlarında deniz insanlarını bize tanıtırken, “denize bağlı olarak güzelliği, özgürlüğü, başkaldırıyı, insanoğlunun geçmişteki ve gelecekteki arayışlarını, kayıplarını, bunalımlarını, korkularını; ışığı kırar gibi kendiliğinden, alabildiğine etkin bir anlatımla ortaya koyarak, çağdaş insancıl bakışla eski uygarlıklar arasındaki bağları da göstermiştir.”

Balıkçı’nın ilk romanı olan Aganta Burina Burinata, yazarın şiirli ve müzikli dilinin, doğa ve insan sevgisinin, tanıtım ve duygusal gücünün en güzel örneklerinden biridir.

Çehov bir taşra kasabasındaki akıl hastanesinde geçen bu novellasında, eğitimli bir hasta olan İvan Dmitriç ile Doktor Andrey Yefimıç arasındaki felsefi çatışmaya odaklanır. İvan Dmitriç maruz kaldıkları adaletsizliğe, içinde yaşamaya zorlandıkları berbat koşullara karşı çıkarken, Andrey Yefimıç bunları görmezden gelmekte ısrar eder ve durumu değiştirmek için kılını bile kıpırdatmaz. Doktor sonunda içine düştüğü “felsefi” yanılgının farkına vardığında ise artık iş işten geçmiştir. Altıncı Koğuş, Rusya’nın ve ülkenin sorunlarıyla ilgilenmek yerine onları uzaktan izlemeyi tercih eden elit Rus aydınının “deliliği”nin simgesidir adeta. Altıncı Koğuş, Russkaya Mısl dergisinin 1892 kasım sayısında yayımlandığında büyük ilgi görmüştü. Hatta Lenin’in de yapıtı okuduktan sonra dehşete kapıldığı, “Kendimi Altıncı Koğuş’a kapatılmış gibi hissettim” dediği rivayet edilir.

Yazan: Filibeli Ahmet Hilmi

“Tuhaf! Varla yok hiç bir olur mu? Örneğin ben şimdi varım, yarın yok olacağım. Bu ikisi arasında fark yok mu?” dedim.
Deli, başını çevirdi. Kahkahayı bastı:
“Vay! Sen varsın ha?! Acaba var mısın?”
Ruh ve madde âlemi arasında varlığın hakiki manasını arayan Raci’nin yolu nihayet bir gün, mezarlıktaki küçük kulübesinde yaşamını sürdüren Aynalı Baba ile kesişir. Benliğini şüphe ejderhasına teslim etmek üzere olan Raci’nin kafasındaki sis perdesi, bundan sonra yavaş yavaş dağılır ve bizleri tadına doyamayacağımız heyecanlı bir yolculuğa çıkarır. Raci’nin, hayalin derinliklerinde hiçlik zirvesinden Zerdüşt’ün diyarına, Kaf ve Anka’ya, oradan da ilahi aşkın nuruna doğru yaptığı bu manevi yolculukta tasavvuf deryasının sırlarına doğru kanat çırpacaksınız.

Kaknüs Yayınları
Format: Paperback
Udgivelsesdato: 2020, 22. udgave
Sprog: Tyrkisk
Sidetal: 218
Størrelse: 14 x 21 cm

Tavandaki yesil yuvarlagin, pantolon ve kundak bezlerinin golgeleri goz kirpiyorlar Varka´ya. Cok gecmeden golgelere bakarak gene hayallere daliyor Varka.. Yesil yuvarlakla golgeler agir agir kayboluyorlar. Artik hicbir seyle ilgilenmiyor Varka. Yalnizca uyumak, biraz uyumak istiyor… Yine kapaniyor gozkapaklari. Basi donuyor… Basini kaldirip tavandaki yesil yuvarlaga bakiyor. Bebegin sesini dinliyor ve o anda soluk almasini engelleyen dusmanin ne oldugunu anliyor… Gulumsuyor Varka. Boylesine basit bir seyi simdiye kadar anlayamamis olmasina sasiyor. Yesil yuvarlak da, duvarlardaki golgeler de onunla birlikte gulumsuyorlar, onun gibi sasiriyorlar buna…

Anlami agir ama kendisi kisacik olan 22 hikâyeden olusan bir Mustafa Kutlu klasigi Arkakapak Yazilari.

“Memleketimden insan manzaralari” seklinde tabir etsek tam oturur saniriz bu kitap. Okurken duygudan duyguya surukleniyor okur.

– Guzel bir gun nasil olur                                        – Guvercin avlayan marti
– Biz buyurken kuculen                                           – İcimizden gecen irmak
– Akbank’in onunde armut agaci                          – Akilliyim diyorsun
– Nicin zengin degilsin                                            – Bana ve savasa dair
– Cuma                                                                        – Bildigimiz seyler
– Fukaralik edebiyati                                               – Oruc
– Cevat                                                                        – Ufuk
– İkinci Cevat                                                            – Merhamet
– Agir metal                                                              – Yolcunun kitabi
– Bir alis-veris hikâyesi                                          – Delikanli
– Gok mavi cayir yesil                                            – Bir kucukuk adacik

Gök kubbenin altında insanın ruhunu soyan kötülükler ve giyindiren aşklar adına…Doğu ak ejder yılında başladı yirmi üç bin yıllık gizem…Uzayın sonsuzluğuna açılan kapıyı keşfe çıkmış bilge rahipler, uğruna topluca can verdikleri bir sırrın, binlerce yıl sonra, bir şair tarafından aşkın derin katmanlarına saklanarak korunacağını bilselerdi…Siruş başlıklı murassa hançerin kabzasına parmak izlerini bırakanlar, daha avuçlarının sıcaklığı gitmeden hançer kınında kan biriktiğini bilselerdi…Bağdat, İstanbul, Roma, Paris ve diğerleri; kıyılarına vuran yeni aşkın, bütün eski tarihlerini dolduracak yoğunlukta olduğunu bilselerdi…

Bilgeler, katiller, asiller ve sevgililer; ellerinde tuttukları kitabın alev almaya hazır bir aşk külçesine dönüşmek üzere olduğunu bilselerdi…Şair, ipeksi dizeleri arasına hayaller gibi sakladığı şifrelerin hoyrat ellerde ihtirasla parçalandığını, sonsuzluk şarabına kadeh yaptığı gelincik yapraklarının kinle dağıtıldığını bilseydi… Ve şimdi kim bilebilir neler olacağını, Babil uyandığı zaman?!..

Yazan: Nuri Pakdil

Batı’ya dair tespitlerin yapıldığı bir kitap ‘Batı Notları’; iyiki okudum diyorum. Yazarın daha kitabın başında kurduğu şu cümle özet mahiyetindeydi: “Ama öykünmekle, inançları davranışları farklı uluslara göre düzenlenmiş kurumları almakla, onların aynısını kurmakla, ulusal birleşime varmak mümkün müydü? ”

Batı bu kadar samimi bir şekilde, ancak bu kadar güzel yazılabilirdi. Bir dostumdan dinliyormuş gibi okudum Batı Notları’nı. / Ayşegül Toprak

‘Batı Notları’, Nuri Pakdil’in Paris, Brüksel ve Roma’ya yaptığı gezinin notlarını içeriyor. Batı Notları’nda Nuri Pakdil, tarih bilincine sahip Müslüman bir yazarın bakışıyla Batı’yı, Batı toplumlarını eleştirel bir gözleme tâbi tutuyor.

Sunuş yazısında, şöyle deniyor: “Yalnızca izlenimlerimi değil, Batı’nın bende yaptığı çağrışımları da yazdım. Şunu da belirteyim: Bilinen gerçeklere yeni bir şey eklenmedi. Ama bunlarla, uygarlık sorunlarımıza az çok değiniliyorsa, bu gerçeklerin sürekli yazılması ve üzerinde düşünülmesi zorunludur. ”

Uzun yıllar sonra, kimi küçük eklemeler ve değişikliklerle yeniden basılan Batı Notları, genç okurlara Nuri Pakdil’i yakından tanımaları için bir imkân kabul edilmelidir. / Şaban Abak

Edebiyat Dergisi Yayınları
Format: Paperback
Udgivelsesdato: 2017, 9. udgave
Sprog: Tyrkisk
Sidetal: 111
Størrelse: 13 x 20,8 cm

Af Rasim Özdenören

Format: Paperback

Udgivelsesår: 2018

Sprog: Tyrkisk

Antal sider: 332

Yazan: Ahmet Hamdi Tanpınar

“Beş Şehir‘in asıl konusu hayatımızda kaybolan şeylerin ardından duyulan üzüntü ile yeniye karşı beslenen iştiyaktır. İlk bakışta birbiriyle çatışır görünen bu iki duyguyu sevgi kelimesinde birleştirebiliriz. Bu sevginin kendisine çerçeve olarak seçtiği şehirler, benim hayatımın tesadüfleridir. Bu itibarla onların arkasında kendi insanımızı ve hayatımızı, vatanın manevi çehresi olan kültürümüzü görmek daha da doğru olur.”

Dergâh Yayınları
Format: Paperback
Udgivelsesdato: 2021, 51. udgave
Sprog: Tyrkisk
Sidetal: 224
Størrelse: 13,5 x 21 cm

Bir Değirmendir Bu Dünya

Daha çok şiirleri, anı yazıları ve hikayeleri ile adından söz ettiren Cahit Zarifoğlu, bu kez deneme türündeki kitabı ile karşımıza çıkıyor. Yazarın ideolojik görüşlerini yansıttığı “Bir Değirmendir Bu Dünya”, aynı zamanda Zarifoğlu’nun tavsiye niteliğindeki görüşlerine de yer veriyor. Kullandığı samimi ve yalın üslup ile dikkat çeken eser, okuyucusuna adeta konuşuyormuşçasına hitap ediyor. Din, siyaset, batılılaşma, modern dünya ve Müslümanlık konularında kendi iç dünyasındaki duyarlılık ve hassasiyet ışığında yazdığı yazılar bu eşsiz kitabın oluşumunu sağlıyor.

Hece ile siire canli ve hareketli bir ses katarak, ileri bir siir anlayisi ile birtakim renk, isik, su ve gece siirleri terennum (mirildanir gibi) eden bir sair.

Uçurtma Avcısı romanıyla dünya çapında büyük beğeni toplayan Khaled Hosseini, ikinci kitabı Bin Muhteşem Güneş ile okurlarının beklentisini yine fazlasıyla karşılıyor. Afgan asıllı yazar, Uçurtma Avcısı gibi bu romanında da doğduğu toprakların kader çıkmazını konu ediniyor. Yaşamlarının kesişmesi üzerine sıkı dost olan iki kadının anlatıldığı Bin Muhteşem Güneş, yüreklere dokunan öyküsüyle zihinlerde iz bırakıyor. Bu romanı okurken, siz de içinde kendinizi bulacağınız bambaşka yaşamlara tanıklık edeceksiniz.

Bastian tuhaf gorunumlu bir kitap sayesinde kendini, guzel fakat tehlikenin pencesindeki Fantazya diyarinda bulur. Bu buyulu ulkeyi, Cocuk İmparatorice’ye yeni bir isim vererek sadece bir “insan” kurtarabilir. Ancak saraya giden yol ejderhalar, devler, canavarlar ve bircok buyulu yaratigin yasadigi yerlerden gecmektedir.

Bastian maceraya atilir atilmasina… ancak donus yolunu bulmak o kadar kolay degildir. Fantazya’nin derinliklerine girdikce, dile getirilemeyecek kadar kotu yaratiklarla ve kendi kalbinin gizemleriyle yuzlesecek cesareti bulmasi gerekecektir.

Yazan: Barış Bıçakçı

Bu, kahramanlarla hainlerin, tarihin akışını değiştiren vizyonerlerle fırsatları tepen basiretsiz liderlerin kitabı değil. Küçük Buzul Çağı, Fiyat ve Sanayi devrimleri, Aydınlanma, Atlantik Üçgeni, Büyük Kırılma, Hümanizma, muhayyel cemaatler, Protestan Etiği gibi birçok kavramın havada uçuştuğu sayfalarımızda kopuşları değil, devamlılıkları göreceksiniz. Tarihi bir anda değiştiren olayların aslında semptomlarını kaplumbağa hızıyla gösteren süreçlerin birer sonucu olduğunu fark edeceksiniz.

Emrah Safa Gürkan’ın mizahla zekâyı buluşturduğu Bunu Herkes Bilir, hangi yaşta olursa olsun kendini geliştirmek için öğrenmeye zaman ayıranların zevkle okuyacağı bir başucu eseri…

Yazan: Reşat Nuri Güntekin