Nye bøger

Yarin öbür gün biri yanina gelip de,

‘Bos ver yaaa! Yaslanca kilarsin.’

‘Senin kalbin temiz zaten, namaz kilmasan da olur.’

‘Senin namazin kabul olmaz ki! Sen kiim, namaz kilmak kiim?!’

‘Amman yaa koskoca ömür! Kim her gün bes vakit namaz kilacak simdi? Zor is!’

‘Sen namaz kilmasan da Allah affeder.’

‘Allah’in senin namazina ihtiyaci mi var?’

‘O kadar isin gücün arasinda namaz kilmaya vakit yok ki!’

…gibi cumleler fislarsa ona ne cevap verecegini artik biliyorsun.

Bu cevaplari arkadaslarina da soyle bence.

Gunde 5 defa kendine de soyle.

Sonra her ezan cagrisinda dön ve Rabbine soyle de:

‘ALLAH’IM BEN GELDIM!’

Ramazan ayinda oruc tutmak, Islam’in bes sartindan biridir. Peygamber(s.a.v.) Efendimiz, oruc tutanlar icin bircok mujdeler vermistir. Cenabi-Hakk, bir Hadis-i Kudsi’de: “Oruc, benim icindir, onun mukafatini da ben veririm.” buyurmustur. Bu bir aylik zaman dilimi, bizim icin gunahlardan siyrilmanin baslangic noktasi olabilir. Cunku Yuce Allah (c.c.), insan oglunu orucla bagislamak istemektedir. Islam’in bes temel esasindan biri olan zekat ise, hicretin ikinci yilinda, oructan once farz kilinmistir. Mal ile yapilan bir ibadettir. Zekatin Ramazan ayinda verilmesi de ozellikle tavsiye buyrulmustur. Bu kitapta, Ramazan ayinda oruc ve zekat ibadeti, kisa ve oz olarak, sade bir dille anlatilmaktadir.

Guclu toplumlarin kulturrel baskinligi, kuresel degisim ve donusumu kacinilmaz kilarken zayif toplumlarin bu baskinlik karsisinda kadim yapisini koruyabilmesi ancak degerlerinden aldigi guclu mumkun olabilecektir. Mevcut degerlerin degisip donusmesi en cok genc kusaklari etkisini altina almakta, gencleri kendi degerlerine yabancilastirmaktadir. Bir gencin, icinde bulundugu topluma ve kendine yabancilasmak icin degerlerin tuttugu isiga ihtiyaci vardir. Gencler, degerlerin rehberliginde, kuresellesmenin genelin icinde yereli yok etme etkisine karsi bir korunma kalkani olustururken kuresellesmeyi bir imkana cevirmenin yollarini da bulabilecektir. Tam burada kadim toplumsal yapiyi ayakta tutan degerler manzumesinin tasiyici sutunlari olan buyukanne ve buyukbabalarin deger aktarimindaki rolunun onemi aciga cikmaktadir.

Dini vecibelerini mümkün mertebe yerine getirmeye calisan ebeveynler, bu konuda cocuklarini da egitmek, onlara Allah’a karsi sorumluluklarimizi yerine getirme aliskanligi kazandirmak isterler. “Aile Ici Din Egitimi Serisi”, onlara bu konuda yardimci olabilmeyi hedeflemektedir.

Oruc ibadetini cocuklarimiza kolaylastirmayi hedefleyerek, onlarin kisiliklerinin duzgun bir sekilde olusturulmasina buyuk katki da bulunmus oluruz. Cocuklar bu ibadet sayesinde dogruyu soyleyen, durust bir fert olmayi daha cok benimserler, bunu icselleshtirirler. Iradeleri guclenir, zorluklar karsisinda direncli olurlar. Baskalarinin hallerinden anlama melekeleri gelisir. Allah’a yakin olmanin hazzini deneyimlemis olurlar. Sukretmeyi ogrenirler. Nimetin kiymetini bilirler. Saglik kazanirlar. Cocuklarimiza oruc tutmayi kolaylastirmanin yolu, oncelikle onlara guzel ornekler sunmaktan gecer. Daha sonra onlari oruca tesvik etmeli, bu konudaki gayretlerinden dolayi onlari takdir etmeli, oruc tutmak hakkinda onlara bazi bilgiler vererek konunun onemini iyice vurgulamaliyiz.

Eserin birinci bolumunde, din egitimi sirasinda ebeveynlerin ozellikle dikkat etmesi gereken genel prensipleri ele aldim. Ikinci bolumde yemek yemenin sagligimiza olan etkilerini incelemeye calistim. Oruc tutmak, yemek yemek veya yememekle yakindan alakali bir konu oldugu icin, meseleye once buradan baslamak istedim. Bu arada cocuklarimiza saglikli beslenme aliskanligi kazandirmak ve sagligin onemini vurgulamak hususlari uzerinde durdum. Ucuncu bolumde oruc uygulamasina atilabilecek ilk adimlarin neler olabilecegini gostermeye calistim. Dorduncu bolum, orucun onemi hususuna ve oruc tutmayi kolaylastiran uygulamalara ayrilmistir. Besinci bolumde konu ile ilgili bazilari hadisler bulinmaktadir.

Cocukluk donemi, fiziki gelisimin yani sira ahlak ve karakter yapisinin sekillendigi donemdir. Bu donemi besleyen en onemli ozelliklerinden biri de ornek insan profilidir.
Zira cocuklar etraflarinda olup bitenleri surekli gozler, soylenenleri ve yapilanlari tertemiz hafizalarina kaydederler. Bu nedenle en iyi, en dogru ve en isabetli ornegin onlara en guzel sekilde sunulmasi gerekir.

En iyi ornek elbette Peygamberimiz (sas) ve bizzat onun yetistirdigi sahabilerdir. Bu sahabilerden bir kismi cok ozeldir.

Onlari ozel kilan sey; cocukluk ve genclik yillarini O’nunla (sas) birlikte gecirmeleridir.
Onlar dunyaya gozlerini actiklari gun Hz. Peygamber’i (sas) gorduler, hayatlarinin en guzel zamanlarini O’nunla (sas) gecirdiler.
Onlar, Hz. Peygamber’i (sas) tanimamizi ve ornek almamizi saglayan essiz tablolara sahit oldular. Yetistirdikleri ve ornek olduklari ogrencilerle bu tablolari nesilden nesile ulastirarak olumuzlestirdiler.

Sade ve akici bir uslupla yazilan bu kitap, yildiz misali yetmis sahabinin hayatini konu ediniyor.
Kitabi okurken onlarin hayatini, ozel anlarini bizzat kendi dillerinden ogrenecek, hissedecek ve yasayacaksiniz. Siz yasadikca cocuklarinizin tertemiz ruhlarinda nebevi bir gelecege, nurlu bir istikbale kapi aralanacaktir.

Islam, hayatin farkli yonlerini dunya-ahiret dengesi icinde buyuk bir fotograf karesine sigdirmistir. Bu acidan maddi hayatin gorunen yonlerini islah ve istikamet cizgisine cektigi gibi, manevi hayat tarzini ve dunyada yer etme bicimini de selim ve sahih olana yonlendirmeyi amaclar. Insanin, bizzat var olma amacina uygun olan bu kapsayici rehberlige kendini “emanet” edisi, onu hayat yokusunda hem saglam adimlarla yurutecek hem de iyi, dogru, guzle olana kalbiyle varmasini temin edecektir. Hayata dair bu tutarlilik, bir Musliman’in fiziki yaniyla ortaya koydugu namazin, maddi bir karsilik olarak odedigi borcun, oruc surecinde yasadigi acligin ahlaki bir sonucu, vecmesi olusunu zorunlu kilmistir. Zira uzuvlarin, sozlerin hatta dunyaliklarin bahis konusu edildigi tum bu durumlar, temelde Allah rizasini amaclayan ve zahirde eyledikleriyle hem bir ic huzur hem de ahiret hesabi olarak karsilacak olan insanin ahlaki ve manevi birer sermayesini de olusturur. Islam dusuncesi, bu anlamda hukuk ve ahlakin birbiriyle besleyen birlikteligini sadece fikir ve amelde yansitmamis, bir literatur olarak raflara da naksetmistir. Bu nisanenin en ozgun yani ise, her biri ayni zamanda birer fakih olan kimi Islam alimlerinin, insanin ruhi sorumluluklari icin de kalem oynatmis olmalaridir. Tahareti namazdan once zikrederek fikhin kivamini anlatmak isteyen bu isimler, ahlaki konusurken de once akil ve kalbin temizligini soz konusu etmislerdir. Ahlaka dair ortaya konun bu kadim kylliyatin nadir orneklerinden biri de buyuk Safii fakihi Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed el-Maverdi’nin Edebü’d-Dunya ve’d-Din’idir. Fikh nosyonu yaninda ahlak, egitim, siyaset gibi alanlarda da var olan yetkinligini esere yansitan muellif, din ve dunyayi bir potada ve ayni duruluktan eritmeyi ahlakin nihai gayesi olarak resmetmektedir. Eserde ahlaki sonuclar ve olgular geri planda var olan kalbi, zihinsel, psikolojik ve sosyolojik yonleriyle sunulmustur. Bu acidan eserin hemen basinda akil ve heva gibi insanin dogruya veya yanlisa yonelmesini temelden dizayn eden unsurlar ele alinmistir. Daha sonra ilim ahlakina genis yer veren muellif bir anlamda “iki cihan mutluluguna” goturecek bilgiye hangi niyet, ahlak ve yontemle ulasilacagini aciklamistir. Burada egitimdeki yontemlere, ogrenme gucluklerine, hoca ve ogrencide bulunmasi gereken vasiflara da deginen Maverdi, ayni zamanda bir egitim felsefesi sunmaktadir. Kitabin devaminda dini yasanti da mustakil olarak ahlakiye konu eden Maverdi, standart bir fikh kitabinda rastlanacak bilgilerin otesinde, temelde ibadetlerin hangi bilinc ve sorumlulukla yerine getirilecegini tartisirken, Islam ilim geleneiginin temel sorularindan biri olan “Nicin ibadet ediyoruz?” sualine yanit aramakta, kullugun maksadina ayan tutmaktadir. Dunya ahlakina dair bolumde ise Islami anlayisin belirgin bir yansimasi olarak; yonetim, ekonomi, adalet, dil ve kultur gibi unsurlarin ahlaktan bagimsiz dusunulmeyecegini vurgulamaktadir. Toplumsal refah icin tek tek fertlerin selamet ve istikametini onceleyen Mavardi, karsilikli sevgi ve anlayisin (uflet) uzerinde israrla durmaktadir. Bu ufletin olusmasinda din birligi disinda akrabalik iliskilerinin ve ozelde cocuk-ebeveyn iliskisinin sembolik ve bir o kadar da hayati oldugunu ortaya koymaktadir. Islenen konu ve kavramlarin farkli derece ve yonleriyle islendigi eserde iyilik de birr (ahlaki iyilik) ve maruf gibi kisimlarda ele alinmistir. Hayvancilik ve tarim gibi doneminde de revacta olan gecim yollarina dair kesitler sunan yazar sanati da ayri bir madde olarak degerlendirmistir. Bu olgular ele alinirken tarihsel unsurlar goze carpsa da genelde “calisma ahlaki” tarihsel kalmayacak bir enginlikte sunulmustur. Son ana bolum olan “nefsin edebi”nde ise durustluk, hilm, itidal gibi tesvik edilen unsurlar; kibir, ofke, yalan gibi olumsuz ogerelerle birlikte ele alinmistir. Olumsuz ahlaki hasletler sadece sakindirma yoluyla islenmemis, bu kotu sifatlarga sahip karakterlerin olusmasina neden olan psikolojik sebepler irdelenmis ayni zamanda bu vasiflardan kurtulma yollari da aranmistir. Ovulen ahlaki hasletleri kazanmak icin ortaya konulacak cabalar icin de bir rehberlik satirlarda goze carpaktadir. Islenen her konunun ayet ve hadisler disinda sahabe, tabiin gibi Islam buyuklerinin sozleriyle de temellendirildigi eser, Islam oncesi devirlerden hikmetli sozleri de barindirmaktadir. Eser cevrilirken muellifin yasadigi donemin toplumsal sartlari goz onunde bulundurulmus bu baglamda gerekli gorulen aciklamalar not olarak eklenmistir. Eser, Islam ahlak klasiklerinin; sosyoloji, psikoloji, fikih ve siyaset gibi unsurlari barindirmasiyle cok renkli olusunu da gostermektedir.

Tarih boyunca insanlik, kendisini icinde buldugu dunyaya karsi bir konumlanma ve dahasi onu deger yonunden anlamlandirma egiliminde olmustur. Insanin gudusel yani, dunyanin insana cazip gelen yonleri dolayisiyla ona yonelmesini tetiklemistir. Dunya, bu yonlerinden yararlanma sekli ve seviyesiyle insan icin bir imkan oldugu kadar, bir buyuk tehlikedir de… Kuran-i Kerim, dunyayi kimi yerlerde tek basina ed-dunya seklinde kimi yerlerde ise cesitli izafet ve sifatlardayla ele almistir. Dunya hayatinin oyun, eglence ve aldatma olusuna vurgu yapilirken, bu vurgu dunyayi busbutun tahkir anlami icermemektedir. Zira Allah bu dunyayi, kullari icin imtihan yeri olarak hikmeti geregi yaratmistir. Fakat insanoglu cogu zaman bu hayatin imtihan yonunden gafil kalarak, kapilmamasi gereken aldatici zevk ve emellerine kapilmistir. Bu kitap, insanin dunyasini ve ahiretini tarumar eden ve insan olmakliginin nimet ve rahmetine kavusmasina engel olan dunyavilesme hastaliginin Kur’an’da ne sekilde gectigine, hangi sebep ve saiklerle insalarin dunyanin aldatici cenderesine dustugune, Allaha ve onun dinine sirt cevirerek kendini dunyanin maliki gormesinin sonuclarina deginmektedir.

Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) buyurdu ki: “Receb, Allahü Teala’nin ayidir. Saban, benim ayimdir. Ramazan ise, ümmetimin ayidir.” (Ali el-Müttaki, Kenzül-Ummal, 12/310, no. 35164)

Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) buyurdu ki: “Allah’im! Receb ve Saban aylarini bizim icin mübarek kil ve bizi Ramazan ayina ulastir.” (Müslim, Iman, 64)