Alle Bøger

Kültür, bugün farkli bilim dallarinin ortaklasa cözümledikleri cok yönlü bir arastirma ve yönetim alani olarak kabul edilmektedir. Dolayisiyla kültür bilimi ve yönetimi disiplinlerarasi bir alan olarak belirginlesmektedir. UNESCO Sözlesmeleri, kültürel ve yaratici endüstrilerle küresellesme gibi farkli olgularin da etkisiyle kültür temel deger yaratma, dolayisiyla cok yönlü sürdürülebilir kalkinma kaynagina dönüsmüstür. Bu nedenle dogal, tarihi ve kültürel mirasin korunmasi ve birlikte degerlendirilmesi daha da önemli hale gelmistir. Kültürel miras yönetimi de farkli yaklasim ve deneyimlerle sürekli gelismekte ve zenginlesmektedir. Genc halkbilimciler tarafindan cevrilen ve degerli bilim insanlarinin makalelerini, dolayisiyla farkli ülkelerin bilgi ve deneyimlerini iceren elinizdeki bu calisma ile Türkiye’deki kültürel miras yönetimi alanina katki yapilmasi amaclanmaktadir.

Günümüzde ilahiyat alani ögrencileri ile Kur’an ilimlerine özel ilgi duyan genel okur kitlesine hitabeden tefsir el kitaplariyla daha sik karsilasir olduk. Dokuz bölümden olusan elinizdeki bu kitap da tefsir ilminin ana konularini genel hatlariyla ele almaktadir. Bu konular, Kur’an muhtevasi, Kur’an tarihi, Tefsir tarihi, Tefsir usulü ve Kiraattir.

Kitabin sonunda yer alan ‘Ekler’ kitabin en özgün yönlerinden birini olusturmaktadir. On üc baslik altinda sunulan bu ‘Ekler’den bazilarinin mahiyetine aciklik getirmek gerekirse; Cumhuriyet tarihi boyunca yayinlanan Türkce Kur’an cevirmenlerinin, Türkceye cevrilen tefsirlerin, telif edilen Türkce tam tefsirlerin listelerini burada bulabileceksiniz. Ayrica, Hz. Peygamber (s.a.v) ile birlikte toplam 678 kisiden gelen bütün tefsir rivayetlerinin kaynaklarina göre dagilimini yedi sayfaya yerlestirilen tablolar araciligiyla görebileceksiniz. Yine, elimize ulasan en eski tam tefsir kitabindan itibaren günümüze kadar telif edilen tefsir literatüründe ayni ayete ne kadar farkli yaklasilabilecegini ortaya koyan on bir sayfalik secme tefsir metinleriyle karsilasacaksiniz.

Kitabin icerigi, Sahabe ve Tabiin dönemi tefsir alimlerinin tefsir faaliyetlerine katki derecelerini somut verilere dayandiran bir yaklasimin isiginda sekillenmistir. Bu konuda, öznel degerlendirmeler degil; özellikle günümüze ulasan müstakil (biri digerini tekrar etmeyen) 64384 tefsir rivayetinin sayisal verileri dikkate alinmistir. Kitapta 49 renkli harita bulacaksiniz. Bunlardan 47 tanesi, tanitimi yapilan toplam 47 müfessirin hayatini ve ilim seyahatlerini (riḥle) daha etkili/cekici bir yöntemle anlatmak icin hazirlanmistir.

Insanligi dalalet batakligindan ve ahlaki yoksunluktan kurtaracak prensipleri ihtiva eden Kur’an’in, muhataplari tarafindan iyice anlasilmasi gerekmektedir. Insanlari Allah’in mesaji ile bulusturmanin yegane yolu, mutlak surette Kur’an’in tefsir edilmesinden gecmektedir. Esasen Kur’an-i Kerim, tefsir edilmesini ve ayetler üzerinde siki bir düsünsel faaliyette bulunulmasini bizatihi kendisi istemektedir:
(O peygamberleri) apacik belgeler ve kitaplarla gönderdik. Insanlara, kendilerine indirileni aciklaman ve onlarin da (üzerinde) düsünmeleri icin sana bu Kur’an’i indirdik. (Nahl 16/44)
Öyleyse, onlar bu Kur’an üzerinde hic düsünmezler mi? Yoksa kalpleri üzerinde kilitler mi var? (Muhammed 47/24)
…O halde bu insanlara ne oluyor da kendilerine bildirilen hakikati kavramaya yanasmiyorlar? (Nisa 4/78)
Onlar bu sözü (Kur’an’i) hic düsünmediler mi? Yoksa kendilerine, daha önce gecmisteki atalarina gelmeyen bir sey mi geldi? (Müminun 23/68)
(Bu Kur’an), ayetlerini iyiden iyi düsünsünler, temiz akil sahipleri ibret alsinlar diye sana indirdigimiz feyz kaynagi bir kitaptir. (Sad 38/29)

Osmanli Devletini anlamak sadece sultanlarin ve vezirlerin büyük islerini ögrenmekle bitmez. Osmanli kurumlarinin yapisini ve isleyisini cözmek, büyük bir medeniyetin nasil meydana geldigini ve yüzlerce yil nasil ayakta kaldigini anlamayi kolaylastirir. Bundan dolayi Osmanli Teskilat Tarihi El Kitabi Osmanlilari anlamaya yeni bir kapi acmaya calisiyor. Elinizdeki kitap Üniversitelerimizin Tarih bölümlerinde Osmanli Teskilat Tarihi, Osmanli Kurumlari Tarihi, Osmanli Müesseseleri ve Medeniyeti Tarihi gibi isimlerle okutulan dersler icin ”El Kitabi” olarak hazirlanmistir. Bununla birlikte Osmanli devlet teskilatini merak eden okuyucular icin de kolay okunabilen faydali bir eserdir.

Özel egitimde din egitimi hizmetleri, özel egitim gerektiren bireylerin egitim haklarinin ve ihtiyaclarinin bir kismini teskil etmektedir. Bu egitime gereksinim duyanlarin tamami ayni özellikte ve ayni ihtiyac ve beklentide olan bireyler degildirler. Her biri farkli özelliklere sahiptirler. Üstün zekalilar, otistikler, görme, isitme ve ortopedik engelliler, BEP’e dahil olanlar, kaynastirma egitimi alanlar gibi pek cok grup özel egitim kapsami icerisinde degerlendirilir. Ögretim yöntemleri, beklentileri, ihtiyaclari ve bireysel ögrenme özellikleri birbirinden farkli olan bu insanlarin din egitimiyle ilgili ihtiyac ve beklentileri de cesitlidir. Iste bu calismamiz ülkemizde özel egitimde din egitimi alaninda her birisi alaninin uzmani olan bilim insanlarinin özverili cabalarinin bir ürünüdür. Din hizmetleri ögretim alani bircok soyut kavramin ögretilmesi gibi güclükleri olan ve donanim gerektiren bir alandir. Bu sebeple din egitimi hizmetlerinin genelinde oldugu gibi özel egitimde din egitimi hizmetleri alaninda da beklenti ve ihtiyaclarin karsilanmasi ancak “profesyonel bilgi ve amatör ruhla verilecek bir din egitimi hizmetiyle” gerceklesecektir.

“Sanki ters istikametlerde esen iki kuvvetli rüzgar carpismak üzere gibiydi. Bu rüzgarlarin carpismasindan ya korkunc bir girdap dogacak, ya da bu iki rüzgar birlesip, tek ve büyük bir firtina olacakti.” Fransiz tarihci Jean-Paul Roux, Ortadogu’dan doguya dogru giden muazzam Islam dalgasiyla, Asya’nin ortasindan Batiya dogru gelen müthis Türk akisinin karsilasmasini ve bulusmasini bu bedii ifadelerle dile getiriyordu. Nitekim 960 tarihinde Islamiyet’in Türkistan ülkesinde de kabulüyle beraber bölgede Karahanli siyasi rüzgari esmis, Gazneli firtinasi dogmustu. Arkasindan Subasi Selcuk Bey’in liderligindeki kücük Oguz asiretinin bölgeye intikali, gelecekte dogacak muhtesem Selcuklu yapisinin baslangic noktasi olacakti. Nitekim Maveraünnehir’de mücadeleli bir hayatin icinden gecen Selcuklu varligi, Horasan’da Hindistan’i etkisi altina alan Gazneli gücünü dize getirerek, Nisapur’da yeni ve güclü bir Müslüman Türk devleti olarak dogdu. Bu inkisaf, Dogu’da ve Bati’da beklenmedik, olaganüstü bir siyasi gelisme olarak algilandi. Selcuk Bey’in torunlari Tugrul ve Cagri beylerin kurduklari bu yeni devlet, gercekten Karahanli ve Gazneliyi de geride birakan adeta bir siyaset kasirgasidir. Bu siyaset kasirgasi, Dogudan Batiya dogru eserek, Ortadogu’nun o zaman ihtiyac duydugu bereketli yagmurlari tasidi.

Selcuklu kudretinin bölgeye gelisi ile siyasi ve sosyal olarak parcalanan Islam dünyasi, Selcuklu Saltanat catisi altinda süratle birlesti. Kuzey Afrika ve Endülüs haric Islam dünyasi bir bütün oldu. Kendine hasim siyasi güclerin kontrolüne girmis Abbasi halifeligi, kurtarildi ve yeni bir kimlige kavustu. Hristiyan dünyasinin bölgedeki gücü Dogu Roma (Bizans) Selcuklu kudreti karsisinda durdu. Arkasindan 1071 Malazgirt Savasiyla Selcuklu kasirgasinin gücü, Avrupa’da duyuldu. Dev Hacli dalgalari, Avrupa’dan Anadolu’ya, oradan Filistin ve Suriye’ye ulasti. Bu dalgalara da yine Selcuklu’nun bölgedeki kahraman evlatlari karsi koydular.

Selcuklular, Tanri Daglarindan Akdeniz’e, Kafkasya Derbend’den Hind Okyanusuna, genis bir dünyanin medeniyet atlasi oldu. Selcuklu Tarihi El Kitabi bu medeniyet atlasinin genis muhtevasidir. Kitabi acip okuyunca bunun idrakina ve tadina varacaksiniz.

Bu kitap; Türk dili, edebiyati alanlarinda tarihi ve güncel bilgiler ile belirli bir konuda arastirma yapmak, bu arastirmanin sonuclarini yazili veya sözlü anlatim yollari ile ortaya koymak isteyen herkes icin temel bilgileri ve uygulamaya yönelik pratik önerileri sunmaktadir. Kitabin ilgili bölümlerinde sirasiyla;
• dilin, kültürün bir parcasi, kültürün somut ve somut olmayan unsurlariyla ic ice bir yapi olusu
• ana hatlariyla Türk dili tarihi, Türk dili tarihindeki gelismeler, isimler ve eserler
• Türk dili ailesi üyeleri ile diger diller arasindaki tarihi ve güncel iliskiler, bu dillere dair konusur sayilari ve dil politikalari
• en sade aciklamalar ve örneklerle Türkiye Türkcesi dil bilgisi kurallari
• Türkcenin yaziminda karsilasilan temel yazim ve noktalama sorunlari; TDK tarafindan önerilen dogru bicimler
• belirli bir konuda arastirma yaparken takip edilebilecek temel sürecler
• bir arastirmanin ardindan elde edilen bilgileri yaziya gecirirken yararlanilabilecek bicimsel yazim standartlari
• bilgi kaynaklarina erisim ve bu kaynaklara erisimin araclarindan en etkin sekilde yararlanabilme
• etkili iletisim icin ihtiyac duyulan bilgiler
• belirli bir kitle karsisinda sunum yapmak durumunda olanlara yönelik pratik öneriler
• yazi yazma ve yazim türlerinin olusturulmasi konusunda yazarin kaleme alma tercihlerine göre resmi ve kurgusal yazi farkliliklari; gerekli durumlarda standart yazim bicimleri ve anlatim özellikleri örneklerle isaret edilmektedir.
Kitabin bu konulara ilgi duyan herkes icin yararli olmasi dilegiyle.

Musiki, toplumlarin ulastiklari medeniyet ve kültür seviyeleri ile benzer bir seyir arz etmektedir. Bir topluma ait musiki, onun kültürel ve medeni gelisimiyle ahlaki durumu hakkinda da ipucu verir. Islam toplumlarinin olusturdugu musiki kültürü de böyledir. Bu sebeple kulagina okunan ezan-i Muhammedi ile dünyaya gelen bir mümin, buradan salat ü selamlarla ugurlanir. Mümin, dini musikimizin iki önemli formu arasinda gecen ömrü boyunca Kur’an tilaveti basta olmak üzere dua, zikir ve tesbihat seklinde musiki ile muhataptir.

Bu musiki kültürü, en güzeline ulasma saikiyle her gün yeni sesler ve melodiler arayan Müslümanlarin gayretleri neticesinde ortaya cikmis ve tarihi sürecte büyük bir birikime sahip olmustur. Bu calisma da tarihi sürecte gelisen dini musiki kültürümüzü hem Ilahiyat Fakültesi ögrencilerine hem de bu sahayla ilgilenenlere ana hatlariyla ve bütün formlariyla sunmayi amaclamaktadir.

Ilk olarak Arap(lara) Yarimadasina gelmis olan Islam’in evrensel bir din olusu, bütün dünyaya yayilmasina sebep olmustur. Islam’in yayilmasi ve taraftar bulmasi büyük bir hizla gerceklesmis, Araplarin disinda Türkler ve Acemler/Iranlilar, Müslümanligin cihansümul bir inanc sistemi haline dönüsmesinde önemli roller oynamislardir. Dolayisiyla Hacli Seferleri, Mogol Istilasi gibi Ortacagin küresel hareketleri, Türklerin cevresinde gelisme göstermis büyük ölcekli tarihi olgular olarak görülmelidir.

Türklerin Müslüman olmalarindan önceki düsünsel ve kültürel birikimi, Islam’la sereflenmelerinden sonra da hizla artmistir. Hikmet/felsefe, tasavvuf ve kelamin yolculugu, Türkler olmadan düsünülemez. Türkistan’in bilgeleri/ululari, irfan ve tefekkürü gönül imbiginden damitarak Anadolu nefeslerine dönüsmüstür.

Bu calismanin temel gayesi Türk ve Osmanli cografyasinda tesekkül eden düsünce birikiminin farkliliklari cem ederek bir evrensellige ulastigini göstermektir. Bu yapilirken, mevcut birikimi dünü, bugünü ve yariniyla bir bütünlük icinde ele almaya ve Türk ve Osmanli düsünce geleneklerine, bir digerini ötekilestirmeden ulasmaya gayret edildi.

Türkiye’nin önde gelen uzman hocalarinin kaleminden cikan makalelerle genis kapsamli özgün bir esere dönüsen Türk Düsünce Tarihi kitabi, Türk ve Islam tefekkürüne mütevazi bir katkidir.