Kizil Kahkaha

Andreyev’in Rusya’nin Rus-Japon Savasindan (1904) agir bir yenilgiyle cikmasinin ardindan kaleme aldigi Kizil Kahkaha, savasin akil almaz mezalimi uzerine yazilmis en sarsici metinlerden biridir. Bir Rus subayinin Manchurya’daki korkunc taaruz sirasinda tuttugu boluk porcuk gunluk, onun olumunden sonra savasa katilmayan kardesi tarafindan tamamlanir. Genc subay kendi ordusunun mermilerine hedef olarak bacaklarini yitirmistir. “Kizil Kahkaha” onun icin yarali, sakatlanmis, paramparca bedenlerin; “kanla kizillasan topraklarin” simgesidir: “Dunya cildirdiginda boyle gulmeye baslar.” Savas alanindaki vahset, hem sonu gelmeyen yurusun tukettigi askerleri hem de butun bu acilar karsisinda buyuk bir acze dusen doktorlari delirtmistir. Subayin kardesi savasi disaridan izlese de olumu ve aciyi kaniksayip duyarssizlasmis, o da tipki subay gibi akil sagligini yitirmistir. Savas oyle akil disi bir hale gelmistir ki oglunun korkunc bir olumle can verdigini gazetelerde okuyan bir ana, bir ay boyunca ondan mektup alir. Olulere olumlerden mektup gelir. Kizil Kahkaha, giderek toplu bir cinnete donusen savasin yol actigi muazzam yikimin, altust ettigi hayatlarin, insanliktan cikip delilige siginanlarin trajik oykusudur.